| OVER HET SAMENGAAN VAN BOEREN EN NATUUR IS VEEL DISCUSSIE | |||||
| Hieronder een chronologisch overzicht van berichten uit 2014 en 2015, die met dit onderwerp te maken hebben. | |||||
| Voor een overzicht van "boeren & natuur" in 2011-2013 -----------------------------> | ga naar 2011-2013 | ||||
| 17-01-2014 | Bijeenkomst “Schaalvergroting melkveehouderij in Drenthe” | ||||
| Op 17 januari 2014 organiseerde de Natuur- en Milieufederatie Drenthe een bijeenkomst voor leden van Drentse natuur- en milieugroepen en leden van het Ruimtelijke Ordening Netwerk in Drenthe om voorlichting te geven over de laatste ontwikkelingen op het gebied van schaalvergroting in de Drentse veehouderij. Ook wilde de NMFD graag met de aanwezigen van gedachten wisselen over de schaalvergroting in de veehouderij, om op basis van deze discussie een afgewogen standpunt te kunnen bepalen t.o.v. deze ontwikkelingen. In 2011 organiseerden de NMFD al een provinciale bijeenkomst over de schaalvergroting in de Drentse melkveehouderij. Deze stond in het teken van landschappelijke inpassing van grotere bedrijven in het Drentse landschap. Daarin werd o.a. samengewerkt met LTO Noord. De bijeenkomst die in januari 2014 gehouden werd ging niet over een goede ruimtelijke inpassing, maar over de vraag of er grenzen gesteld moeten worden aan schaalvergroting in de melkveehouderij en/of onder welke voorwaarden deze schaalvergroting aanvaardbaar is. Een goed voorbeeld van de mogelijke omvang van die schaalvergroting vormt een bedrijf in Dalen, waarvoor in december een omgevingsvergunning ter inzage lag. Het bestaande bedrijf heeft nu een bouwvlak van 2,5 hectare, ca. 550 melkkoeien plus jongvee, 160 vleesstieren en 30 vleeskalveren. De draaimelkstal is al afgestemd op 1200 melkkoeien. Daarmee is dit bedrijf nu al zeer groot. Het nieuwe plan betreft een bouwvlak van 4,7 ha (ruim 12.000 m2 bedrijfsgebouwen), waardoor een nieuwe ligboxenstal voor 700 melkkoeien gebouwd kan worden. Het bedrijf heeft straks dan bijna 1.300 melkkoeien en ruim 600 stuks jongvee. |
|||||
| 29-01-2014 | Provincie staat beperkte uitbreiding melkveehouderijen toe | Einde vergunningstop | lees het volledige bericht van de provincie Drenthe |
||
Gedeputeerde Staten hebben besloten om per 1 februari 2014 de vergunningverlening voor uitbreiding van melkveehouderijen weer beperkt toe te staan. Deze vergunningverlening was op 10 oktober 2013 stilgelegd, omdat er een explosieve uitbreiding dreigde van de veestapel en een omvangrijke verhoging van de ammoniakbelasting op de Drentse natuur. Dit alles in strijd met de Natuurbeschermingswet en de afspraken die gemaakt waren in het kader van het Drentse Groenmanifest. In dit Groenmanifest staat namelijk dat melkveehouders weliswaar mogen uitbreiden, en zelfs de eerste zes jaar meer ammoniak mogen uitstoten; als ze er maar voor zorgen dat na die periode de uitstoot daalt naar negentig procent van vóór de uitbreiding. Doel van deze maatregel is: meer ruimte bieden aan de agrariërs om uit te breiden en ze daarbij tijd gunnen om maatregelen te treffen die de ammoniakuitstoot op termijn vermindert. Inmiddels waren er in de afgelopen periode al 265 vergunningen voor uitbreiding verleend, die allemaal ruim bemeten waren, waardoor de norm voor ammoniakuitstoot al ruimschoots overschreden leek te zijn. Inmiddels heeft GS een nieuw beleidskader vastgesteld waarin ook de partners van het Groenmanifest (LTO-Noord, natuur- en Milieufederatie Drenthe, Natuurmonumenten, Het Drents Landschap en Staatsbosbeheer) zich kunnen vinden. Dit kader is bedoeld als overbrugging tot aan de invoering van de landelijke Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Om te kunnen inspelen op de ontstane situatie, worden drie categorieën aanvragen onderscheiden, die alle een aparte behandeling krijgen:
|
|||||
| 24-03-2014 | Bericht van de Vlinderstichting: Bloemrijk boerengrasland kan! | site Verantwoorde Veehouderij | |||
Graslandvlinders en weidevogels staan sterk onder druk in het Nederlandse landschap. Met de intensieve agrarische productie is dat niet verwonderlijk. Toch zijn er mogelijkheden om als agrariër met bloemrijk grasland je brood te verdienen. |
 inladen brochure (17 MB) |
||||
| Praktijknetwerk ‘Natuurlijk’ kruidenrijk gras: Slechts 1% van de graslanden geldt tegenwoordig nog als bloemrijk. Hoog tijd om daar verandering in te brengen! Het Praktijknetwerk ‘Natuurlijk’ kruidenrijk gras voor de veehouderij heeft de afgelopen jaren gezorgd voor een betere uitwisseling van de kennis en ervaring over aanleg, beheer en waarde van kruidenrijk grasland. Op 12 maart vond in Wageningen de slotbijeenkomst plaats van het Praktijknetwerk, georganiseerd door Plant Research International van Wageningen UR. Ook is er een brochure "kruidenrijk grasland" verschenen met informatie over het nut, de aanleg en het beheer van kruidenrijk grasland. |
|||||
| De bedrijfseconomische kant: Boeren met kruidenrijk grasland blijkt ook financieel heel goed te kunnen lonen. De grasopbrengst en de melkproductie zijn wel een fractie minder, maar door de beter uitgebalanceerde voeding blijven de dieren wel weer gezonder, en dat merk je ook weer in de melk. De deelnemende veehouders zijn dan ook enthousiast, de bloemen, insecten en weidevogels nemen toe en de toerist of consument vindt het in principe ook prachtig. Bovendien wordt de milieudruk ook nog eens minder door de lagere bemesting. Het Nederlandse grasland zou dus een stuk bloemrijker kunnen zijn! |
 Kruidenrijk grasland: goed voor koe, boer én weidevogel |
||||
| Invloed van de consument: Maar voordat dit werkelijkheid wordt, moet er nog heel wat gebeuren. Met de veranderingen in het Europese landbouwbeleid wordt de nadruk op productie alleen maar verder opgevoerd. En subsidieregelingen helpen ook niet voldoende. Het zal dus voor een belangrijk deel van de consument zelf moeten komen! Met 1 cent per liter extra op de melk zou al veel bereikt kunnen worden. Wil de consument echter het onderscheid kunnen maken tussen melk van bloemrijk grasland en melk van intensieve veehouderij, dan zal er een duidelijker keurmerk voor natuurvriendelijke zuivel nodig zijn. |
|||||
| Campagne "Red de rijke weide": Vogelbescherming is een campagne gestart voor 200.000 hectare bloemrijk grasland in Nederland: Red de rijke weide. U kunt die ondersteunen, in elk geval door de petitie te ondertekenen. |
 |
||||
| 02-07-2014 | Bericht Natuur- en Milieufederatie Drenthe over nieuw beleid vergunningverlening | lees het hele artikel | |||
| Gedeputeerde Staten hebben besloten het Beleidskader Stikstof 2.0 per 2 juli 2014 in te trekken. Dit betekent dat vergunningverlening voor uitbreiding van melkveehouderijbedrijven vanaf nu alleen op basis van de Natuurbeschermingswet plaatsvindt. De Natuur en Milieufederatie Drenthe vindt dit een begrijpelijk besluit, omdat het beleidskader juridisch niet langer houdbaar bleek. De opgave is nu om daadwerkelijk invulling te geven aan een gecombineerde ontwikkeling van natuur en landbouw in Drenthe. | |||||
| 10-10-2014 | 'Vergroening' Europese landbouw nekt natuur in agrarisch gebied | Vroege Vogels: interview met Jaap Dirkmaat |
|||
| (Uit het bericht van Werkgroep Grauwe Kiekendief en Vereniging Nederlands Cultuurlandschap.) Nederland is dankzij de voortvarende rol van ons landbouwonderwijs koploper in het produceren van een breed scala aan producten; de keerzijde is dat we ook koploper zijn in het verlies van biodiversiteit. Toch is het aantal bedrijven dat serieus rekening houdt met veldleeuweriken, grutto’s en bloemrijke slootkanten in de laatste zes tot tien jaar aanzienlijk toegenomen. De twee meest succesvolle voorbeelden van natuurbeheer in agrarisch gebied zijn het behoud van de korenwolf in Limburg en de grauwe kiekendief in Groningen. De nieuwe vergroeningsmaatregelen die voortvloeien uit het Europese landbouwbeleid werken echter juist averechts. Momenteel haken landelijk akkerbouwers bij bosjes af: waarom zou je moeilijk doen en een lastige akkerrand aanleggen, als tien weken bladrammenas ook volstaat om te incasseren? Alleen de echte diehards gaan door; de akkerbouwers die zich niet kunnen verzoenen met het idee dat door ons toedoen de patrijs zal verdwijnen en de jubelzang van de veldleeuwerik definitief zal verstommen. Hun aantal zal echter niet volstaan om deze beschermde soorten in Nederland goede perspectieven te bieden. (Tekst Jaap Dirkmaat.) |
|||||
| 06-11-2014 | Agrarische Natuurvereniging Drenthe - Bloemrijke akkers | ||||
| De Natuur- en Milieufederatie Drenthe plaatste op haar site een ingezonden stuk van de Agrarische Natuurvereniging Drenthe (ANV) over bloemrijke akkers.
Drenthe heeft de laatste jaren meer dan 370 voetbalvelden hectare bloeiende akkers gekend. Met deze projecten wil ANV Drenthe de biodiversiteit verhogen, duurzame landbouw stimuleren en kennis verspreiden over het nut van bloei en natuurlijke plaagbestrijding. Ze willen de bijen, vlinders en andere insecten een nectar- en stuifmeelbron bieden op de momenten dat de natuur dat minder doet, en het landschap verfraaien. Het bloemenmengsel levert in de maanden na juni een ruime hoeveelheid nectar en stuifmeel voor de bijen.
ANV Drenthe wil dit succesvolle project in de toekomst verder uitbreiden. Door de goede samenwerking met de provincie en de gemeenten in Drenthe wil men ook het bedrijfsleven er meer bij betrekken. |
 artikel ANV op de site van de Milieufederatie |
||||
| Voor het seizoen 2015 zijn er bij de ANV minimaal vier verschillende zaaizaad mengsels beschikbaar. Alle details over de mengsels en het bestellen ervan vindt u vanaf ongeveer 1 december op de website van ANV-Drente. | WEBSITE ANV | ||||
| 11-11-2014 | Bericht Milieudefensie over andere aanpak veestapel | bericht van milieudefensie | |||
| Op 1 april 2015 verdwijnt het Europese melkquotum. Vanaf dat moment mogen boeren onbeperkt melk gaan produceren en kan het aantal melkkoeien ongelimiteerd gaan groeien. Die groei vindt vooral plaats in megastallen, waarmee de melkveehouderij de problemen in de vee-industrie verder zal verergeren.
Dat betekent meer vervuiling, stank, ziektedruk en nog meer mest, terwijl Nederland al jaren een mestoverschot heeft. De Tweede Kamer wil alle koeien in de wei laten grazen en heeft daartoe een motie angenomen. Staatssecretaris Dijksma heeft deze wens naast zich neergelegd, omdat ze “praktische bezwaren” ziet. Veel melkveeboeren hebben hun veestapels al uitgebreid, omdat ze door veranderde regelgeving vanaf 1 april 2015 ongelimiteerd melk mogen produceren. Koeien in megastallen gaan niet naar buiten omdat de boer daar onvoldoende land voor heeft. Door de wens van de Kamer naast zich neer te leggen, kiest Dijksma voor schaalvergroting en verdere industrialisering van de melkveehouderij. Als melkveebedrijven zonder grond mogen groeien, gaan de megastallen in hoog tempo de familiebedrijven van de markt drukken. Zo gaan de koeien de varkens en kippen achterna en is het gedaan met het Hollandse landschap met koeien in de wei. |
|||||
Milieudefensie wil daarom een structurele oplossing:
|
 inbreng Ronde Tafel Melkveewet |
||||
| 07-08-2015 | LandschappenNL - Stimuleer kruidenrijke graslanden om afname weidevogels te stoppen | Lees meer | |||
| De provincies zouden het terugbrengen van de kruidenrijkdom in graslanden moeten stimuleren door het vergoeden van de eenmalige kosten van het inzaaien van percelen met kruidenmengsels. Dat stelt LandschappenNL, het samenwerkingsverband van de 12 provinciale landschapsorganisaties van Nederland, in een reactie op de cijfers van CBS en SOVON over de achteruitgang van verschillende soorten weidevogels sinds 1990. |
|||||
| 02-09-2015 | Over het beheer van vlinders en insecten in graslanden | bericht van de vlinderstichting | |||
| Van oudsher houden beheerders van natuurlijke graslanden rekening met de planten die er groeien. De laatste jaren is er ook steeds meer belangstelling voor insectenvriendelijk graslandbeheer. Als rekening wordt gehouden met de planten is vooral het tijdstip van maaien van belang. Als je ook rekening wilt houden met de insecten is het van belang dat er zo lang mogelijk in het jaar voedsel aanwezig is. Bloeiende planten van voor- tot najaar leveren nectar en stuifmeel. Maar voedsel alleen is niet voldoende. |
|||||
| Variatie en timing Insecten moeten ook de mogelijkheid hebben om zich voort te planten en ze moeten de winter door kunnen komen. Daarvoor is variatie nodig. Plekken die niet jaarlijks worden gemaaid. Als beheerder zoek je naar het juiste tijdstip van maaien. Wat laat ik staan en wanneer wordt dat wel mee gemaaid? |
|||||
| Ruim 40 beheerders uit het hele land kwamen onlangs naar Friesland, om kennis en ervaring op het gebied van insectenvriendelijk graslandbeheer uit te wisselen. Deze dag werd mede mogelijk gemaakt door de VNBE (Vereniging van bos- en natuureigenaren) | website van de VNBE |
||||
| Sinusbeheer: goed voor vlinders en insecten! Sinusbeheer is een alternatieve manier van gefaseerd maaien, waarbij vrijheid en flexibiliteit sleutelwoorden zijn. In het kort komt sinusbeheer erop neer dat je als beheerder zelf bepaalt waar, wanneer en hoe vaak je maait, mits er bij elke maaibeurt maar ca. 40% van de oppervlakte blijft staan. Door elke keer in wisselende patronen (sinussen) te maaien ontstaat er een maximum aan variatie, met delen die jaarrond of zelfs meerdere jaren overstaan tot en met delen die tot drie of zelfs vier keer toe per seizoen worden gemaaid. Zo is er op elk moment van het jaar voor elk wat wils; van nectarplanten tot overwinteringsplekken. |
 sinusbeheer of mozaïekbeheer? Zie ook onze pagina bermbeheer |
||||
| Voor grasland, wegbermen of slootkanten gelden dezelfde principes Op onze pagina "bermbeheer" plaatsten we al eens een stukje van een van onze adviseurs, die voorstelde het compleet wegmaaien en zuigen van de bermbegroieing te vervangen door een meer gevariërd "mozaïekbeheer". Dit mozïekbeheer is in feite hetzelfde als het hierboven beschreven "sinusbeheer" en geeft vlinders en insecten meer kans op overleven. |
|||||
| 15-09-2015 | Bericht van FREE NATURE - Najaarsruigtes zijn van levensbelang voor tal van soorten | FREE NATURE | |||
| De komende maanden dragen de overstaande kruiden volop zaad. Omdat bij natuurlijke begrazing de voedselvoorraad in de winter het aantal dieren in het terrein bepaalt, en niet het aanbod in de zomer, hebben al deze kruiden de afgelopen maanden volop kunnen bloeien. Bij natuurlijke begrazing gaat de natuur in volle ruigte de winter in. Lees het artikel op Natuurbericht via de link in de rechterkolom. |
 |
||||
| In de herfst profiteren tal van vogels, maar ook muizen en andere knaagdieren, van het aanwezige zaad. In de loop van de winter raakt het verse groene gras op. Nu zijn de overstaande kruiden van levensbelang voor de grote grazers zelf. De gele en bruine kruiden hebben hun zaad kunnen afgeven en vormen in de winter een belangrijk onderdeel van het voedsel van de grazers. Aan het eind van de winter zijn grote delen kort afgegraasd, de kale bodem is klaar voor een nieuw groeiseizoen. Toch staan ook nu nog in overhoekjes de laatste overstaande kruiden. Waar de stengels van ruigtekruiden onaangeroerd blijven, kunnen insecten de winter overleven. In de holle stengels overwinteren hun larven, bijvoorbeeld in die van de grote kaardebol. |
|||||
| Hoe anders zien de cultuurgraslanden er op dit moment van het jaar uit. De boer zet zijn dieren ’s winters veelal op stal of voert de dieren bij. Hierdoor bepaalt het voedselaanbod in de zomer het aantal dieren en gaan terreinen gekortwiekt de herfst en winter tegemoet; ontbreken de najaarsruigtes, ontbreekt zaad als voedingsbron in het najaar en ontbreekt de overwinteringsplek voor vele larven. Bij natuurlijke begrazing is dat precies andersom en gaat de natuur vol de winter in en komt er kort weer uit! | |||||
| 01-10-2015 | Nieuwe aanpak Agrarisch Natuurbeheer in 2016 | info Provincie Drenthe | |||
| Agrarisch natuurbeheer Vanaf 1 januari 2016 verandert het het Agrarisch Natuurbeheer ingrijpend. In het vernieuwde stelsel voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) verstrekken de provincies niet langer subsidie aan individuele boeren, maar wordt er een contract gesloten met één of meer overkoepelende organisaties die het beheer gaan uitvoeren. Er worden hogere eisen gesteld aan het beheer en subsidie is alleen mogelijk op de meest geschikte locaties. Door met agrariërscollectieven te gaan werken, is het mogelijk om natuurbeheer efficiënt te organiseren, gericht op behoud en ontwikkeling van natuurwaarden in het agrarisch gebied. Voorheen waren er contracten met honderden individuele agrariërs, waardoor het moeilijker was om effectief te werken. |
PORTAAL NATUUR & LANDSCHAP |
||||
| Waterbeheer Nieuw is ook dat waterbeheer onderdeel is geworden van het natuurbeheerplan van de provincies. Dit biedt meer mogelijkheden voor het combineren van maatregelen die elkaar versterken. Zo kunnen de collectieven bijvoorbeeld zowel de sloten als de aangrenzende slootkanten natuurvriendelijk gaan beheren. Het waterschap Hunze en Aa’s doet als pilot mee in het contract en laat hun waterbeheerdoelen via het Drents Collectief lopen. |
Waterschap Hunze & Aa's |
||||
| Het Drents Collectief, gevormd door ANV Drenthe en LTO Noord, is in de provincie Drenthe de nieuwe overkoepelende organisatie die een centrale rol speelt in het vernieuwde stelsel voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb). Een agrarisch collectief is een gecertificeerd samenwerkingsverband, voor het uitvoeren van agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Het collectief sluit contracten af met de individuele agrarische natuurbeheerders, de boeren. In het nieuwe stelsel is het Drents Collectief aanvrager en begunstigde van subsidie voor ANLb. De nieuwe situatie biedt de streek de mogelijkheid om actief mee te praten over de uitvoering van het agrarisch natuurbeheer. | Website van het Drents Collectief |
||||
| Natuurbeheerplan In Drenthe ligt de focus voor Agrarisch Natuurbeheer op vogels in de grootschalige akkerbouwgebieden van bijvoorbeeld de Veenkoloniën. Ook de kleinschaliger gebieden in het esdorpenlandschap, zoals het Drentsche Aa gebied en Zuidwest-Drenthe, zijn van belang voor vogels, zoogdieren, amfibieën en akkerplanten. De provincie heeft een Natuurbeheerplan opgesteld dat in april 2015 ter inzage werd gelegd. |
Natuurbeheerplan | ||||
| kaart Natuurbeheerplan | |||||
| Subsidies De subsidies worden voor de helft gefinancierd vanuit Europese middelen. Provincies en waterschappen betalen de andere helft. De subsidie die verleend wordt, is bedoeld voor agrarische ondernemers die landbouwgrond willen gebruiken voor bijvoorbeeld weide- of akkervogels of voor de inrichting van randen langs houtwallen, waterlopen en poelen. Door deze manier van samenwerken zijn er minder uitvoeringskosten en komen er meer samenhangende en ecologisch effectievere beheermaatregelen. |
mei 2015-overzicht beheerpakketten | ||||
| gewassenlijst | |||||
| naar top van pagina | |||||
