| Feuerlilien-Tage in Govelin 2017 | Felflilienpfad Govelin2017 | |
| Dit jaar zijn er wegens organisatorische problemen geen officiele Feuerlilientage met ontvangst voor geïnteresseerd publiek. Maar Fred Bos roept alle geïnteresseerden op om naar Govelin te komen in de tweede helft van juni om de roggelelies te zien bloeien: Even het Oase nummer van de zomer van 2012 herlezen. Wie de laatste complete korenakkers met alle akkeronkruiden en alle vogels en insecten zelf wil zien, moet in de tweede helft van juni naar Govelin afreizen. Zolang ik er ben mag je je tentje opzetten bij de Ferienwohnung. Bovendien mag ik als enige met excursies de akkers inlopen om allerlei leuke soorten te laten zien. Veel bezoekers zijn nodig om druk te blijven uitoefenen op de autoriteiten, want de bescherming is helaas nog steeds tijdelijk. Fred Bos |
 zomer-nummer van Oase |
|
| Feuerlilien-Tage in Govelin: 8 - 23 juni 2013 |
||
| Ook dit jaar worden er in het Duitse plaatsje Govelin weer de Feuerlilien-Tage georganiseerd in de maand juni, wanneer de roggelelies bloeien. Zeer de moeite waard voor iedereen die een beeld wil krijgen van hoe de akkers in Drenthe er begin vorige eeuw moeten hebben uitgezien. Gedurende drie weekeinden in de periode tussen 8 en 23 juni is er een gevariëerd programma met excursies, lezingen en muziek. Er zijn lezingen en rondleidingen door zowel Duitse als Nederlandse deskundigen. Fred Bos vertelt over de roggelelie, de Limburger Olaf op den Kamp over roggelelies en insecten en de Groningse petroloog Harry Huisman laat zien welke stenen in de ijstijd door de gletsjers in de omgeving van Govelin werden achtergelaten. |  |
|
| Herintroductie roggelelie in Drenthe: Op 13 maart 2012 werd op initiaitef van Staatsbosbeheer en roggeleliespecialist Fred Bos de roggelelie geherintroduceerd op een akkertje in de buurt van Eext. In dit akkertje, gelegen naast de laatste vindplaats van de roggelelie werden door vrijwilligers ca 300 roggeleliebollen geplant, in de hoop dat de plant zich in dit eerste "roggeleliereservaat" van Nederland zal handhaven en uitbreiden. Vermoedelijk hebben er in vroeger tijden in dit akkertje ook roggelelies gestaan. |
 |
|
| De Roggelelie in Gieten, Bonnen en Midlaren: In 1986 schreef Fred Bos, opgegroeid in Gieten, waar zijn vader boer was, een artikel in het tijdschrift Natura over oude vindplaatsen van de roggelelie op de essen van Bonnen en Gieten. Hij deed daarbij een oproep aan de lezers om informatie te verstrekken, als zij soms andere vindplaatsen kenden. Daarop reageerde indertijd de heer Clason, zoon van "meester Clason", die rond 1920 onderwijzer was op de lagere school te Midlaren. Hij herinnerde zich uit zijn jeugd nog exact de vindplaatsen op de Steenakkers in Midlaren waar de roggelelie voorkwam. Op die akkers werd afwisselend rogge, haver of aardappelen verbouwd. De akkers werden slechts ondiep geploegd, ook al omdat de teellaag niet erg dik was en men bij dieper ploegen al gauw op het onvergraven gele zand stuitte. Op dezelfde akker groeiden, behalve roggelelies, ook blauwe, donkerrode en witte korenbloemen en de tussenvormen tussen deze drie kleuren. In een begeleidende schets gaf Clason precies de plaats van de bewuste akker aan. |  |
|
 |
||
| Invloed van landbouwmethoden op het voorkomen van de Roggelelie in Drenthe: Tot aan het begin van de vorige eeuw (ca 1920) werd het land op de Hondsrug nog op de oude manier bewerkt. Het ploegen gebeurde met behulp van paarden, aardappels rooien ging met de hand en er werden nog geen bestrijdingsmiddelen gebruikt. Ook het diepploegen (tot op 1,60 diep), zoals dat tegenwoordig machinaal gebeurt, behoorde nog niet tot de mogelijkheden. Het akkerland werd in die tijd (niet geheel tot vreugde van de boeren) opgevrolijkt door allerlei kleurige onkruiden, zoals klaproos, korenbloem, bolderik en roggelelie. Ook in Midlaren groeide deze roggelelie (lilium bulbiferum croceum) tot aan 1920 nog in de akkers ten noorden van het Midlaarder hunebed. De laatste vindplaatsen bevonden zich op de essen van Gieten en Bonnen. Van dit alles is door de moderne landbouwmethoden weinig overgebleven. |
 filmpje-diepploegen |
|
| Zie ook het boek van Marianne van Albada 5000 jaar overleven op de rand van de Hondsrug, kroniek van een streekje in Midlaren |
 |
|
| De Roggelelie als kenmerk van een prehistorisch landschap: In feite is de roggelleie van nature een plant die in Midden- en Zuideuropese gebergten voorkomt. Ze houdt van goed doorlatende grond, die toch niet uitdroogt. De droge zanderige akkers, waar ze in Drenthe voorkwam, boden die omstandigheden ook, doordat de akkergewassen schaduw gaven op de bodem en daarmee uitdroging van de bol voorkwamen. Het ondiep ploegen maakte dat de kleine broedbolletjes die boven de hoofdbol aan de zijdelinge stengelwortels gevormd werden, verspreid konden worden tijdens de bewerking van de grond, terwijl de volwassen bol, die dieper lag, niet beschadigd werd. Zo bleek de landbouwmethode van de eerste landbouwers precies de goede omstandigheden te bieden, waarin de roggelelie zich na de ijstijden kon handhaven en uitbreiden. |
 |
|
 |
||
| Roggelelies in het dal van de Ruiten Aa: In het Dal van de Ruiten A deed boswachter Jeroen Kuipers in juni 2010 een verrassende ontdekking; prachtige oranje roggelelies kleurden de rand van een akker. Lees meer op de site van Natuurmonumenten. |
 |
|
| Govelin, een oud cultuurlandschap even ten oosten van Hamburg: Wie in deze tijd nog even de oude sfeer wil proeven van de schrale golvende roggeakkers, doorspekt met roggelelies, korenbloemen en andere akkeronkruiden en ook de bijbehorende vogels als ortolaan, veld- en boomleeuwerik, geelgors, wielewaal en grauwe klauwier, kan daarvoor terecht in Govelin, een plaatsje dat uit vier boerderijen bestaat en waar boer Harry Bergmann en zijn familie woont. De familie bezit in de omgeving 150 ha, waarvan 80 ha akkerland en 70 ha bos. Net als in het Noordlaarderbos komt in de bossen bij Govelin nog de zevenster voor, een ijstijdrelict, een plant die is overgebleven uit de periode van de voorlaatste ijstijd, het Saalien. Fred Bos, die zich nog steeds bezig houdt met onderzoek naar en activiteiten rond de roggelelie zegt over Govelin: "Toen ik in 2007 voor de eerste keer in Govelin kwam, viel ik van de ene verbazing in de andere. Het was alsof ik in de tijd terugstapte naar 1853 in de beschrijving die Van Hall maakte van de eerste vondst van de roggelelie bij Zuidlaren in Drenthe. Nooit verwacht, dat ik ooit nog eens in een roggeakker met vele honderden bloeiende roggelelies zou staan." |
 |
|
 sfeerbeeld (VIDEO) |
||
| In 2007 wilde de nieuwe regering van CDU en FDP in Niedersachsen de tegemoetkoming voor de boer zodanig terugschroeven, dat het onmogelijk zou worden om deze unieke akkers goed te onderhouden. Fred Bos heeft toen samen met anderen de publiciteit gezocht en actie gevoerd om te voorkomen dat dit 80 ha grote akkercomplex verloren zou gaan. In 2008 organiseerde hij een tentoonstellng over de roggelelie in het museum van Hitzacker. De verantwoordelijke minister kwam persoonlijk naar Govelin, waar hij uitgebreid met de betrokkenen heeft gesproken en men getracht heeft hem duidelijk te maken, dat deze akkers een internationale betekenis hebben. |  VIDEO |
|
| Eind 2008 heeft de boer een landelijke Umweltprijs gekregen. En sinds 2008 organiseert Fred Bos excursies naar Govelin voor de Plantensociologische Kring Nederland. Het maakt indruk dat mensen uit het buitenland speciaal voor de Feuerlilien naar Govelin komen. Nederlandse nummerplaten op auto's vallen op! De mensen in de buurt zien nu dat het echt internationaal belangrijk is en niet alleen maar een hobby van een zonderlinge boer. Fred Bos: "Maak maar zoveel mogelijk reclame en kom, want het helpt. Zeker in deze tijd waarin de natuur niet alleen in Nederland onder druk staat. Alles bij elkaar hoop ik, dat deze akkers zo in de picture komen, dat geen politicus het in zijn/haar hoofd haalt om de subsidie te laten vervallen in het kader van welke bezuiniging dan ook." |
 Feldlilienpfad |
|
| FEUERLILIENTAGE GOVELIN - PROGRAMMA 2013 |
||
| In de zomer van 2011 verleende ook Harry Huisman, petroloog en oud conservator van het Natuurmuseum Groningen zijn medewerking aan het programma. Hij gaf een lezing over de vele bijzondere zwerfstenen die in het gebied te vinden zijn en op zijn website "KIJK OOK EENS OMLAAG" staat een uitgebreid verhaal over Govelin en de roggelelie. Immers, de roggelelie gedijt goed op stenige akkers... Niet voor niets heette de laatste vindplaats in Midlaren, de Steenakkers! | Feuerlilientage 2011 foto's  |
|
| Ornamenten en schilderijen van roggelelies: Op boerderijen in het Wendland komen dikwijls ornamenten voor waarin ook roggelelies te zien zijn. De boerderij van de familie Bergmann in Govelin is daar een voorbeeld van. Ook in oude schilderijen zijn de roggelelies terug te vinden. |
 |
 |
